Sáng 9-8, Hội Truyền thông Điện tử TP.HCM, nòng cốt là Chi hội Blockchain TP.HCM (HBA), phối hợp cùng hệ sinh thái blockchain Ninety Eight đã tổ chức Ngày hội Công nghệ TP.HCM – Conviction 2025. Sự kiện quy tụ hàng trăm chuyên gia, doanh nghiệp và nhà đầu tư, tập trung vào hai lĩnh vực công nghệ mũi nhọn nằm trong Danh mục công nghệ chiến lược quốc gia: Blockchain (chuỗi khối) và Trí tuệ nhân tạo (AI).

Mục tiêu của sự kiện không chỉ là giới thiệu thành tựu và xu hướng công nghệ, mà còn tạo diễn đàn kết nối các nhà hoạch định chính sách, giới nghiên cứu và cộng đồng doanh nghiệp, từ đó thúc đẩy quá trình hình thành khung pháp lý và hạ tầng kỹ thuật cho các mô hình kinh tế số – đặc biệt là tài sản số.

Tín hiệu tích cực từ chính sách

Một trong những điểm nhấn quan trọng tại sự kiện là tọa đàm về khung pháp lý cho tài sản số. Bối cảnh này trở nên đặc biệt đáng chú ý khi Việt Nam đang triển khai kế hoạch xây dựng Trung tâm tài chính quốc tế (IFC) tại TP.HCM và Đà Nẵng, dự kiến vận hành vào cuối năm 2025. IFC được kỳ vọng sẽ là “cửa ngõ” thu hút dòng vốn toàn cầu và là nơi thử nghiệm, giao dịch các sản phẩm tài chính mới, trong đó có tài sản mã hóa.

Ông Johan Nyvene, Chủ tịch HĐQT Công ty CP Chứng khoán TP.HCM (HSC), nhấn mạnh: “Trước đây, tài sản mã hóa hay tiền mã hóa thường bị gắn mác tiêu cực, thậm chí coi là lừa đảo. Nhưng hiện nay, Việt Nam đã chính thức công nhận tài sản mã hóa, bao gồm cả các tài sản truyền thống được số hóa.”

Động thái này không chỉ mang tính biểu tượng, mà còn mở ra cơ hội thu hút các tổ chức tài chính quốc tế, đặc biệt khi Việt Nam đang sở hữu thị trường tiền mã hóa thuộc nhóm sôi động nhất thế giới, cùng nền tảng dân số trẻ, tỷ lệ nhập cư cao và mức độ sẵn sàng công nghệ ngày càng lớn.

Từ công nhận pháp lý đến cơ chế vận hành

Theo ông Nyvene, sau bước công nhận, thách thức lớn nhất là xây dựng chính sách và khung pháp lý rõ ràng, đồng thời triển khai mô hình sandbox để thử nghiệm các sản phẩm và dịch vụ mới trước khi đưa ra thị trường rộng rãi. Việc này đặc biệt quan trọng đối với mã hóa tài sản truyền thống (ví dụ: bất động sản, chứng khoán, hàng hóa), giúp tăng tính thanh khoản và khả năng tiếp cận nguồn vốn quốc tế.

Bà Nguyễn Trúc Vân, Giám đốc Trung tâm Mô phỏng và Dự báo kinh tế – Viện Nghiên cứu Phát triển TP.HCM, cho biết Nghị quyết 222 về Trung tâm tài chính quốc tế sẽ có hiệu lực từ 1-9-2025, xác định 3 lĩnh vực ưu tiên:

- Tài sản số

- Công nghệ tài chính (Fintech)

- Các sản phẩm tài chính sáng tạo khác.

Cấu trúc của IFC sẽ gồm:

- Cơ quan điều hành (quản lý vận hành trung tâm)

- Cơ quan giám sát (đảm bảo tuân thủ pháp luật và tiêu chuẩn quốc tế)

- Cơ quan giải quyết tranh chấp (tòa án chuyên biệt và trung tâm trọng tài quốc tế).

Đáng chú ý, đang có 8 nghị định hướng dẫn được soạn thảo để cụ thể hóa hoạt động của IFC, bao gồm cả chính sách ưu đãi về thuế và nguồn nhân lực nhằm khuyến khích các tổ chức quốc tế tham gia.

Thị trường đầy tiềm năng nhưng cạnh tranh khốc liệt

Theo Statista, giá trị thị trường tài sản số tại Việt Nam dự kiến đạt 2,9 tỷ USD vào năm 2026, với tốc độ tăng trưởng kép (CAGR) khoảng 21,5% mỗi năm. Con số này phản ánh tiềm năng khổng lồ, nhưng đồng thời cũng đặt ra thách thức về quản lý rủi ro, an ninh mạng và năng lực cạnh tranh với các thị trường tài chính lớn.

Ông Phùng Anh Tuấn, Tổng Thư ký Hiệp hội Các nhà đầu tư tài chính Việt Nam (VAFI), cho rằng: “Không nên giới hạn IFC trong mô hình trung tâm giao dịch thông thường. Cần phát triển song song một trung tâm nghiên cứu và phát triển (R&D) để tạo ra thể chế mang tính đột phá, gắn kết chặt chẽ với thị trường quốc tế.”

Bài toán đa dạng hóa và giám sát

Một đại diện sàn giao dịch tài sản số tại TP.HCM phân tích thị trường chỉ có thể phát triển bền vững khi:

- Khuyến khích sự đa dạng của các sàn giao dịch, tránh độc quyền.

- Cho phép nhiều loại tài sản số được niêm yết, không cấm tràn lan mà áp dụng quản lý rủi ro theo nhóm sản phẩm.

- Trang bị công nghệ giám sát mạnh mẽ cho cơ quan quản lý, đủ khả năng phát hiện và xử lý gian lận, thao túng.

- Hợp tác trực tiếp với sàn giao dịch để bảo vệ quyền lợi nhà đầu tư.

Ngoài ra, cần thành lập cơ quan quản lý chuyên trách với quyền hạn đầy đủ, triển khai cơ chế bảo vệ người dùng, giải quyết tranh chấp nhanh chóng, và áp dụng biện pháp phòng chống rửa tiền theo chuẩn mực quốc tế.

Kỳ vọng vào những sản phẩm đầu tiên

Ông Nyvene kỳ vọng rằng ngay khi IFC đi vào hoạt động, thị trường sẽ xuất hiện các sản phẩm tài sản số “lành tính” và dễ được chấp nhận, chẳng hạn:

- Chứng chỉ quỹ số hóa

- Trái phiếu doanh nghiệp số hóa

- Token đại diện quyền sở hữu bất động sản

Những sản phẩm này sẽ vừa giúp kiểm nghiệm khung pháp lý, vừa tạo niềm tin ban đầu cho nhà đầu tư trong và ngoài nước.

Xu hướng quốc tế và bài học cho Việt Nam

Trên thế giới, nhiều trung tâm tài chính như Dubai, Singapore, Hong Kong đã triển khai khung pháp lý thử nghiệm cho tài sản số. Điểm chung là:

- Cởi mở có điều kiện: Cho phép thử nghiệm trong phạm vi giới hạn, dưới sự giám sát chặt chẽ.

- Hạ tầng công nghệ tiên tiến: Ứng dụng blockchain, AI và big data để giám sát giao dịch theo thời gian thực.

- Thu hút nhân tài: Chính sách visa, ưu đãi thuế cho chuyên gia công nghệ và tài chính.

Việt Nam, với lợi thế dân số trẻ, tỉ lệ sử dụng Internet và smartphone cao, có thể rút ngắn khoảng cách nếu nhanh chóng hoàn thiện khung pháp lý và triển khai sandbox sớm.

Cơ hội cho thị trường tài sản số tại Việt Nam đang mở ra rõ ràng hơn bao giờ hết, đặc biệt khi Trung tâm tài chính quốc tế sắp đi vào hoạt động với sự công nhận chính thức về tài sản mã hóa. Tuy nhiên, để biến tiềm năng thành hiện thực, Việt Nam cần:

- Hoàn thiện khung pháp lý minh bạch, linh hoạt.

- Đầu tư vào công nghệ giám sát và an ninh mạng.

- Thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao.

- Xây dựng hệ sinh thái gồm giao dịch, nghiên cứu, phát triển và quản lý rủi ro.

Nếu thực hiện đồng bộ, Việt Nam hoàn toàn có thể trở thành một trong những trung tâm tài sản số hàng đầu khu vực châu Á, thu hút dòng vốn toàn cầu và góp phần đưa nền kinh tế số lên tầm cao mới.

Nguồn: Tổng hợp